Zioła

Rozmaryn lekarski / Rosmarinus officnalis L.

Gdzie naturalnie rośnie

Ogólny opis zioła

• Rozmaryn działa pobudzająco i wzmacniająco, ale jest także pomocny przy rozstroju żołądka, braku apetytu, wzdęciach oraz innych dolegliwościach układu trawiennego.
• Dawniej królowa węgierska Elżbieta używała wody kolońskiej (Larendogra) z rozmarynu, co niby dawało jej młody wygląd przez długi czas. 

Wygląd 

• Jest to gęsty i obficie rozgałęziony krzew, wiecznie zielony, od 30 do 150 cm wysokości, o silnym zapachu.
• Liście siedzące, równowąskie z podwiniętymi brzegami, z wierzchu lśniące i intensywnie zielone, pod spodem delikatnie owłosione na biało.
• Kwiat rozmarynu jest bladoniebieski czasem jasnofioletowy. 

Właściwości  / działanie lecznicze

• Do celów leczniczych używa się igłowatych liści rozmarynu i pozyskiwanego z nich oleju.
• Liście zawierają olejki eteryczne, garbniki, substancje goryczkowe, flawonoidy, kwasy oraz alkohole terpenowe.
• Olejek rozmarynowy składa się prawie wyłącznie z terpenów, a jego głównym składnikiem jest kamfora.
• Liście mają słabe działanie bakteriobójcze oraz rozkurczowe.
• Jest używany jako środek rozgrzewający ponieważ olejek pobudza ośrodkowy układ nerwowy i wspomaga ukrwienie.
• Liść działa moczopędnie, żółciopędnie. Wzmacnia żołądek, pobudza serce i nerwy, ułatwia miesiączkowanie.
• Napar z liści stosuje się przy niestrawnościach, zatrzymaniu moczu, bolesnym miesiączkowaniu, wzdęciach, kaszlu, kurczach i innych nieżytach płuc. Zewnętrznie jako okłady stosuje się na łysinę, wszawicę, świerzb, swędzenie alergiczne, rany, zgniecenia i trudno gojące się wrzody.
• Kąpiele z dodatkiem naparu z rozmarynu działają odświeżająco, odkażająco i pobudzająco, przy tym pozostawiając aromatyczny zapach.
• Popularnym lekiem na niestrawność i stany wyczerpania jest wino rozmarynowe, które można kupić gotowe albo przyrządzić samemu.
• Suszone liście rozmarynu to doskonała przyprawa do potraw. Dodaje się je do zup, sosów, sałatek, wyb, warzyw, marynat, grzybów, drobiu, farszy, pizzy itp. 

Przeciwwskazania

• Olejku i wina rozmarynowego nie powinno się stosować w czasie ciąży.
• Niewskazane jest także stałe wypijanie dużych ilości wina rozmarynowego.
• Mocnego odwaru nie można stosować u kobiet w ciąży gdyż może dojść do poronienia. 

Możliwe skutki uboczne

• Brak wzmianek. 

Na podstawie

• Grau J., Jung R., Munker B., Zioła i Owoce leśne, Warszawa 1996, s. 142.
• Mayer J. G., Uehleke B., Saum K., Zioła Ojców Benedyktynów. Mieszanki i leczenie, Warszawa 2004, s. 164-165.
• Poprzęcki W., Ziołolecznictwo, Warszawa 1989, s. 167.